- Strona główna
- »
- Matczyne Królestwo
- »
- PLAN MARSHALLA
piątek, 20 czerwca 2008
Jak wiemy po II Wojnie Światowej cała Europa była bardzo wyniszczona ekonomicznie, a przemysł zrujnowany całkowicie. Brak było żywności oraz środków do jej produkcji. W takich okolicznościach w USA narodził się program pomocy gospodarczej Stanów Zjednoczonych, który miał obejmować swoim zasięgiem wszyst-kie kraje europejskie łącznie ze ZSRR. Twórcą planu był sekretarz stanu USA, gen.George Marshall, od którego nazwiska plan ten przyjął nazwę. Plan powstał w 1947 roku i był realizowany w latach 1948 – 1952. Plan Marshalla został oficjalnie przedstawiony 12 lipca 1947 na konferencji w Paryżu, na którą zaproszono wszystkie kraje europejskie. Początkowo chęć przystąpienia do planu wyraziły również Polska i Czechosłowacja, ale Związek Sowiecki( faktycznie osobistą decyzją Józefa Stalina ) wymusił wycofanie się obu państw z podjętych już kroków w celu przystąpienia do Planu Marshalla. Z każdym z krajów, który zdecydował się przyjąć warunki programu, Stany Zjednoczone podpisywały dwustronne umowy. Państwa uczestniczące otrzymywały z USA pomoc w postaci towarów, które były niezbędne do odbudowy gospodarek, zaś środki finansowe ze sprzedaży tych dóbr były przeznaczane na inwestycje w danym kraju. Programem zarządzała ze strony amerykańskiej Administracja Współpracy Gospodarczej. Umowy podpisano z 16 krajami. W Europie Zachodniej w Planie nie uczestniczyła jedynie Hiszpania. W planie Marshalla nie wzięła również udziału Finlandia, pod naciskiem Moskwy . Z Planem Marshalla wiązały się bezpośrednio także inne programy pomocy, na przykład program wsparcia technicznego i program wzajemnej obrony, które zostały ostatecznie przekształcone w jednolity Program Wzajemnego Bezpieczeństwa. Łączna wartość pomocy udzielonej krajom Europy Zachodniej przez USA w ramach Planu Marshalla prze-kroczyła 14 mld $ (co w przeliczeniu na obecną wartość dolara wyniosło by ok. 170 mld $).
Lata 1948–1952 były okresem najszybszego wzrostu gospodarczego w krajach objętych programem Planu Marshalla. Produkcja przemysłowa wzrosła w tym okresie o 35%, a produkcja rolna przekroczyła znacznie poziom przedwojenny. W konsekwencji doprowadziło to do wzrostu dobrobytu w Europie Zachodniej nie notowanego wcześniej.
Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym i Polska, które dostały się pod wpływy Moskwy takich szans na rozwój nie miały. Moskwa narzuciła im jako „alternatywę” tzw. Plan Mołotowa. Był to w efekcie plan całkowitego podporządkowania politycznego i gospodarczego tych państw polityce ZSRR. Konsekwencją tego było powstanie upaństwowionej komunistycznej gospodarki nakazowo-rozdzielczej podporządkowanej budowie przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego o przestarzałych technologiach, energochłonnej i centralnie sterowanej z Moskwy (bezpośrednio i za pośrednictwem RWPG). Kraje Europy Środkowej zostały decyzją Stalina odizolowane na kilkadziesiąt lat od europejskich procesów integracyjnych i pozbawione walut swobodnie wymienialnych. Było to m.in. podstawową przyczyną dzisiejszych zapóźnień infrastrukturalnych krajów Europy Środkowej (w tym Polski) w stosunku do pozostałych krajów UE i zasadniczej różnicy w poziomie życia między tymi dwoma regionami Europy.
S.D.
PLAN MARSHALLA
Może budzić zdziwienie czytelnika omawianie tego tematu na łamach naszego pisma, bo przecież jak wiemy Polska z tego planu nie skorzystała. Poruszam go jednak, aby pokazać jak powojenna okupacja Polski przez Związek Sowiecki przeszkodziła w odbudowie i rozbudowie gospodarczej Polski.Jak wiemy po II Wojnie Światowej cała Europa była bardzo wyniszczona ekonomicznie, a przemysł zrujnowany całkowicie. Brak było żywności oraz środków do jej produkcji. W takich okolicznościach w USA narodził się program pomocy gospodarczej Stanów Zjednoczonych, który miał obejmować swoim zasięgiem wszyst-kie kraje europejskie łącznie ze ZSRR. Twórcą planu był sekretarz stanu USA, gen.George Marshall, od którego nazwiska plan ten przyjął nazwę. Plan powstał w 1947 roku i był realizowany w latach 1948 – 1952. Plan Marshalla został oficjalnie przedstawiony 12 lipca 1947 na konferencji w Paryżu, na którą zaproszono wszystkie kraje europejskie. Początkowo chęć przystąpienia do planu wyraziły również Polska i Czechosłowacja, ale Związek Sowiecki( faktycznie osobistą decyzją Józefa Stalina ) wymusił wycofanie się obu państw z podjętych już kroków w celu przystąpienia do Planu Marshalla. Z każdym z krajów, który zdecydował się przyjąć warunki programu, Stany Zjednoczone podpisywały dwustronne umowy. Państwa uczestniczące otrzymywały z USA pomoc w postaci towarów, które były niezbędne do odbudowy gospodarek, zaś środki finansowe ze sprzedaży tych dóbr były przeznaczane na inwestycje w danym kraju. Programem zarządzała ze strony amerykańskiej Administracja Współpracy Gospodarczej. Umowy podpisano z 16 krajami. W Europie Zachodniej w Planie nie uczestniczyła jedynie Hiszpania. W planie Marshalla nie wzięła również udziału Finlandia, pod naciskiem Moskwy . Z Planem Marshalla wiązały się bezpośrednio także inne programy pomocy, na przykład program wsparcia technicznego i program wzajemnej obrony, które zostały ostatecznie przekształcone w jednolity Program Wzajemnego Bezpieczeństwa. Łączna wartość pomocy udzielonej krajom Europy Zachodniej przez USA w ramach Planu Marshalla prze-kroczyła 14 mld $ (co w przeliczeniu na obecną wartość dolara wyniosło by ok. 170 mld $).
Lata 1948–1952 były okresem najszybszego wzrostu gospodarczego w krajach objętych programem Planu Marshalla. Produkcja przemysłowa wzrosła w tym okresie o 35%, a produkcja rolna przekroczyła znacznie poziom przedwojenny. W konsekwencji doprowadziło to do wzrostu dobrobytu w Europie Zachodniej nie notowanego wcześniej.
Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym i Polska, które dostały się pod wpływy Moskwy takich szans na rozwój nie miały. Moskwa narzuciła im jako „alternatywę” tzw. Plan Mołotowa. Był to w efekcie plan całkowitego podporządkowania politycznego i gospodarczego tych państw polityce ZSRR. Konsekwencją tego było powstanie upaństwowionej komunistycznej gospodarki nakazowo-rozdzielczej podporządkowanej budowie przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego o przestarzałych technologiach, energochłonnej i centralnie sterowanej z Moskwy (bezpośrednio i za pośrednictwem RWPG). Kraje Europy Środkowej zostały decyzją Stalina odizolowane na kilkadziesiąt lat od europejskich procesów integracyjnych i pozbawione walut swobodnie wymienialnych. Było to m.in. podstawową przyczyną dzisiejszych zapóźnień infrastrukturalnych krajów Europy Środkowej (w tym Polski) w stosunku do pozostałych krajów UE i zasadniczej różnicy w poziomie życia między tymi dwoma regionami Europy.
S.D.