Sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Dziekanowicach

Maj

Zwyczaj za naukę stoi
Maj to przepiękny miesiąc. Z majem kojarzą się majówki. I te dawne - uczty pasterskie urządzane na pastwiskach w Zielone Święta, i te późniejsze - wycieczki i zabawy podmiejskie, z karuzelami, huśtawkami, loteriami, z zabawami tanecznymi, widowiskami teatralnymi, i te, może najpowszechniejsze - nabożeństwa majowe, odprawiane przy udekorowanych kwiatami i zielonymi gałęziami krzyżach i kapliczkach przydrożnych i w kościołach.

Zwykle też w maju przypadają Zielone Święta, jak powszechnie nazywa się w Polsce uroczystość Zesłania Ducha Świętego, zamykającą świąteczny cykl wielkanocny. W przeszłości w niektórych krajach i prowincjach Kościoła Zielone Święta nazywano Paschą Czerwoną (od koloru szat mszalnych), w odróżnieniu od Wielkanocy - Paschy Białej. Zielone Święta obchodzi się siedem tygodni po Wielkanocy (między 10 maja i 13 czerwca), w pełni wiosny i bujnego rozkwitu roślin. Najważniejszym atrybutem Zielonych Świąt, od którego wzięły swą nazwę, są zielone gałęzie. Z Zielonymi Świętami łączyły się liczne wierzenia, zwyczaje i obrzędy ludowe: wegetacyjne, agrarne, pasterskie, połączone z zaklinaniem urodzaju. W obchodach ludowych Zielonych Świąt były także obecne momenty zalotne, matrymonialne, rekreacyjne oraz relikty obrzędów zadusznych. Wskazuje to, iż ludowe zwyczaje i obrzędy Zielonych Świąt miały początek w archaicznych obrzędach wiosennych związanych z kultem drzewa, gałęzi zielonej i płodności. Na przykład znana w całej Polsce i trwająca od stuleci tradycja majenia domów, zagród, krzyży i kapliczek przydrożnych świeżymi gałęziami, a nawet całymi małymi drzewkami brzozy, wierzby, leszczyny, świerku, modrzewia i buku, wiązała się z przekonaniem, że zielone gałęzie, przybijane do drzwi wejściowych, wrót stodół i stajen, wkładane bydłu pod żłoby, rozsypywane na podwórkach, a we wnętrzach mieszkalnych stosowane do dekoracji ścian, obrazów świętych i ołtarzyków domowych, chronią od czarów, czarownic, złych uroków, nieszczęść, klęsk żywiołowych, odpędzają zło i choroby, sprzyjają wegetacji i plenności roślin. Pozostałością tych zwyczajów jest dość powszechny w Polsce zwyczaj ustawiania w domach na Zielone Święta dzbanów i wazonów ze świeżym tatarakiem dla świątecznej ozdoby.
W dwudziestoleciu międzywojennym w polskich obchodach Zielonych Świąt pojawia się nowy element. Zielone Święta stają się oficjalnym świętem partii ludowych i organizacji chłopskich.
W przepięknej scenerii maja dzieci, pod opieką Matki Bożej, której w szczególności poświęca się ten miesiąc kwiatów, przystępują też do Pierwszej Komunii świętej.

na podstawie słownika "Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce" wydanego przez Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum